Pastrimi kimik është një shërbim shumë i përdorur në mbarë botën, sidomos për rroba dhe materiale që nuk mund të pastrohen me ujë dhe detergjentë të zakonshëm. Megjithatë, ndonëse ky proces është praktik dhe shpesh i domosdoshëm, ai nuk është plotësisht i padëmshëm. Përtej përfitimeve të dukshme, ekzistojnë një sërë rreziqesh që lidhen me shëndetin, mjedisin dhe vetë cilësinë e rrobave. Njohja e këtyre rreziqeve është e rëndësishme në mënyrë që konsumatorët të bëjnë zgjedhje më të informuara dhe të mbrojnë si shëndetin personal, ashtu edhe mjedisin.
Një nga rreziqet kryesore të pastrimit kimik lidhet me përdorimin e tretësve organikë, veçanërisht substanca si tetrakloroetileni (i njohur si “perc”). Ky kimikat është efektiv për heqjen e njollave të yndyrshme dhe për të ruajtur strukturën e materialeve delikate, por në të njëjtën kohë është i dëmshëm për shëndetin e njeriut. Studime të shumta kanë treguar se ekspozimi i vazhdueshëm ndaj perc mund të shkaktojë probleme me sistemin nervor, çrregullime të frymëmarrjes dhe irritime të lëkurës. Personat që punojnë çdo ditë në lavanderi me pastrim kimik janë më të rrezikuar, por edhe konsumatorët mund të jenë të ekspozuar nëse rrobat nuk janë ajrosur siç duhet pas procesit.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm është ndikimi në mjedis. Kimikatet që përdoren në pastrimin kimik shpesh janë të vështira për t’u shpërbërë natyrshëm. Nëse ato nuk menaxhohen siç duhet, mund të depërtojnë në tokë dhe ujë, duke ndotur ekosistemet dhe duke ndikuar në cilësinë e ajrit. Ky ndotim mjedisor ka pasoja afatgjata, jo vetëm për natyrën, por edhe për shëndetin publik. Në disa vende, është raportuar se ujërat pranë zonave industriale janë ndotur rëndë nga përqendrimet e larta të tretësve kimikë.
Rreziqet nuk kufizohen vetëm te shëndeti dhe mjedisi, por prekin edhe vetë rrobat. Procesi i pastrimit kimik, ndonëse i butë në dukje, mund të dëmtojë gradualisht disa fibra natyrale ose të ndryshojë ngjyrën e veshjeve nëse bëhet shpesh. Për shembull, mëndafshi dhe leshi, megjithëse trajtohen shpesh me pastrim kimik për shkak të ndjeshmërisë së tyre, mund të humbasin elasticitetin dhe shkëlqimin pas disa trajtimesh të përsëritura.
Një tjetër rrezik që duhet përmendur është fakti se shumë konsumatorë nuk janë plotësisht të vetëdijshëm për natyrën e kimikateve që përdoren. Etiketat e rrobave shpesh sugjerojnë pastrim kimik pa dhënë detaje të hollësishme mbi procesin ose alternativat. Kjo mungesë informacioni çon në përdorim të tepruar të këtij shërbimi edhe kur nuk është i nevojshëm. Në disa raste, larja e zakonshme me ujë të ftohtë dhe detergjentë të butë mund të jetë një alternativë më e sigurt dhe më e qëndrueshme.
Nga këndvështrimi i sigurisë në shtëpi, rrobat që sapo kanë dalë nga lavanderia me pastrim kimik mund të lëshojnë aroma të forta kimike. Këto aroma nuk janë vetëm të pakëndshme, por mund të shkaktojnë dhimbje koke, marramendje dhe alergji tek personat e ndjeshëm. Prandaj, është këshilluar gjithmonë që rrobat e pastruara të ajrosen mirë para se të përdoren.
Megjithatë, duhet theksuar se industria e pastrimit kimik ka bërë përpjekje për të reduktuar këto rreziqe. Në vitet e fundit janë zhvilluar metoda më të sigurta dhe më miqësore me mjedisin, si pastrimi me CO₂ të lëngshëm ose përdorimi i detergjentëve biologjikë. Këto alternativa janë ende më pak të përhapura për shkak të kostove më të larta dhe pajisjeve të specializuara, por ato tregojnë se është e mundur të kombinohet pastërtia me sigurinë. Konsumatorët mund të kërkojnë lavanderi që përdorin këto teknologji moderne, duke kontribuar në uljen e ndikimit negativ.
Një mënyrë praktike për të shmangur rreziqet është përdorimi i pastrimit kimik vetëm kur është vërtet i domosdoshëm. Për shembull, xhaketat e leshit, fustanet shumë të ndjeshme ose kostumet formale mund të kërkojnë trajtim të veçantë. Por për rrobat e përditshme, një larje e butë në shtëpi shpesh është më se e mjaftueshme. Po ashtu, përdorimi i qeseve mbrojtëse gjatë larjes në makinë mund të ndihmojë që materialet delikate të ruhen pa qenë nevoja për pastrim kimik.
Për prindërit me fëmijë të vegjël, kujdesi duhet të jetë edhe më i madh. Rrobat e fëmijëve vijnë shpesh në kontakt të drejtpërdrejtë me lëkurën e ndjeshme, prandaj kimikatet e mbetura pas pastrimit mund të shkaktojnë irritime ose reaksione alergjike. Një zgjidhje e thjeshtë është larja e dytë me ujë të pastër pas marrjes nga lavanderia, në mënyrë që të eliminohen mbetjet kimike.
Në përfundim, pastrimi kimik është një shërbim i dobishëm dhe shpesh i domosdoshëm, por nuk duhet parë si pa rrezik. Ai paraqet pasoja të mundshme për shëndetin, mjedisin dhe vetë cilësinë e rrobave. Për të ulur këto rreziqe, konsumatorët duhet të informohen, të përdorin shërbimin me kujdes dhe të kërkojnë alternativa më të sigurta kur është e mundur. Vetëdijësimi dhe zgjedhjet e kujdesshme janë hapat më të mirë për të mbrojtur veten, familjen dhe mjedisin.